Gerak pada flora ialah suatu respon terhadap rangsangan baik yang berasal dari dalam maupun dari luar flora tersebut. Salah satu ciri makhluk hidup ialah bergerak. Gerakan disebabkan oleh adanya rangsangan. Tumbuhan, meskipun tampak menyerupai makhluk mati, mereka juga bergerak. Namun flora mempunyai cara tersendiri untuk bergerak. Gerak pada flora menjadi bukti adanya iritabilitas (peka terhadap rangsangan) pada tumbuhan. Berikut ialah macam-macam gerak pada flora beserta contoh. 13 gerak terdiri dari 5 gerak nasti, 7 gerak tropisme, dan 1 gerak taksis. Langsung saja kita simak yang pertama:
Baca juga: Jaringan Tumbuhan (Materi Ringkasan)
1. Nasti
Gerak nasti ialah gerak pada flora sebagai respon terhadap rangsangan, namun tidak dipengaruhi oleh arah datangnya rangsangan. Gerakan ini sanggup disebabkan oleh perubahan turgor pada jaringan di tulang daun. Berdasarkan perangsangnya, gerak nasti dibedakan menjadi beberapa macam yakni:
- Seismonasti (tigmonasti) ialah gerak nasti yang dirangsang oleh sentuhan. Contoh seismonasti ialah gerak menutupnya daun putri aib (Mimosa pudica) ketika disentuh.
- Niktinasti, ialah gerak nasti yang dirangsang oleh gelap. Hal itu menyebabkan terjadinya “gerak tidur” misalnya pada daun kacang polong pada malam hari, dan terbuka kembali pada siang hari.
- Termonasti, ialah gerak nasti yang dirangsang oleh suhu. Contoh termonasti ialah bunga tulip yang mekar ketika suhu meningkat. Mekarnya bunga tulip lantaran adanya pertumbuhan jaringan bawah yang meningkat namun jaringan belahan atas tetap.
- Fotonasti, ialah gerak nasti yang dirangsang oleh intensitas cahaya. Contoh fotonasti ialah mekarnya bunga Mirabilis jalapa pada sore hari ketika terkena sinar matahari.
- Nasti Kompleks, ialah gerak nasti yang dirangsang oleh lebih dari satu rangsangan. Contoh nasti kompleks ialah gerak membuka dan menutup stomata.
2. Tropisme
Tropisme ialah fenomena biologis yang ditandai dengan pertumbuhan atau perubahan pergerakan flora menuju arah datangnya rangsangan sebagai respon terhadap stimulus lingkungan. Hal ini berlawanan dengan gerak nasti yang tidak dipengaruhi arah datangnya rangsangan. Berdasarkan jenis perangsangnya, gerak tropisme dibedakan menjadi beberapa macam yaitu:
- Geotropisme, ialah pertumbuhan belahan tumbuhan sebagai respon terhadap gaya gravitasi. Contoh geotropisme negatif ialah pertumbuhan tunas ke atas, sedangkan referensi geotropisme kasatmata ialah pertumbuhan akar yang menurun.
- Fototropisme, ialah pertumbuhan belahan tumbuhan sebagai respon terhadap cahaya yang tiba beserta arahnya. Contoh fototropisme ialah gerakan batang menuju sumber cahaya matahari.
- Tigmotropisme, ialah gerakan belahan flora sebagai respon terhadap sentuhan. Contoh tigmotropisme ialah flora pemanjat (memiliki sulur) menyerupai anggur, ubi jalar, melon, dll.
- Hidrotropisme, ialah respon pertumbuhan tumbuhan dimana arah pertumbuhannya ditentukan oleh stimulus atau gradien konsentrasi air. Contoh hidrotropisme ialah akar tumbuhan yang selalu mencari sumber air.
- Termotropisme, ialah pergerakan tumbuhan sebagai respon terhadap perubahan suhu. Contoh termotropisme ialah daun rhodendron yang menjadi keriting sebagai respon terhadap suhu dingin.
- Kemotropisme, ialah pertumbuhan flora yang dinavigasi oleh rangsangan kimia dari luar flora tersebut. Contoh kemotropisme ialah pada perubahan bunga menjadi buah.
- Reotropisme, ialah gerak tropisme yang dipengaruhi oleh pedoman air. Contoh reotropisme ialah eceng gondok dan terumbu karang.
3. Taksis
Gerak taksis ialah pergerakan flora sebagai respon terhadap stimulus. Perbedaan dengan tropisme ialah pada gerak taksis seluruh badan flora akan bergerak dan arahnya ditentukan oleh arah rangsangan. Gerak taksis umumnya dilakukan oleh organisme tingkat rendah. Berdasarkan rangsangannya, berikut ialah beberapa macam gerak taksis:
- Fototaksis, ialah gerak keseluruhan belahan flora menuju atau menjauh dari rangsangan cahaya. Tujuannya semoga mendapatkan cahaya secara efisien untuk fotosintesis. Contoh gerak fototaksis ialah pada Euglena yang bergerak menuju cahaya.
Anda sanggup request artikel apa saja melalui atau pribadi saja lewat komentar dibawah :)